Cẩn trọng từ khâu lựa chọn đến vận hành để tránh rủi ro kỹ thuật và chi phí phát sinh
Van công nghiệp đóng vai trò cốt lõi trong mọi hệ thống đường ống – từ nhà máy xử lý hóa chất, sản xuất thực phẩm, nước sạch, dầu khí cho đến hệ thống HVAC công nghiệp. Tuy nhiên, trong thực tế vận hành, rất nhiều sự cố, tổn thất nghiêm trọng đã xảy ra bắt nguồn từ việc lựa chọn sai loại van, lắp đặt sai kỹ thuật, hoặc vận hành không đúng quy trình.
Hiểu rõ các lỗi thường gặp sẽ giúp doanh nghiệp, kỹ sư và đội ngũ kỹ thuật giảm thiểu rủi ro, kéo dài tuổi thọ thiết bị và đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống.
- Lỗi lắp đặt sai hướng dòng chảy
Đây là một trong những lỗi phổ biến nhất, đặc biệt đối với các loại van như van một chiều, van cầu, van an toàn, van điều tiết… Những loại van này thường chỉ hoạt động đúng chức năng khi được lắp đúng theo hướng dòng chảy quy định.
Hậu quả:
- Mất chức năng chính của van (như van một chiều không thể ngăn dòng chảy ngược)
- Tăng áp suất cục bộ gây nguy cơ bục đường ống
- Mài mòn bộ phận làm kín, hư hỏng nhanh chóng
Khuyến nghị kỹ thuật:
- Kiểm tra kỹ hướng mũi tên trên thân van
- Đối chiếu với bản vẽ P&ID hoặc sơ đồ lắp đặt trước khi thực hiện
- Đối với các hệ thống phức tạp, nên sử dụng van có chỉ dẫn rõ ràng và hỗ trợ từ chuyên gia kỹ thuật
- Chọn sai loại vật liệu van cho môi chất
Trong ngành hóa chất, tính ăn mòn của môi chất là yếu tố tối quan trọng. Một số doanh nghiệp vì tiết kiệm chi phí đã sử dụng các loại van không phù hợp như gang, đồng… để làm việc với axit, kiềm, dung môi hữu cơ, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Biểu hiện phổ biến:
- Van bị ăn mòn nhanh, rò rỉ tại vị trí thân hoặc mặt bích
- Môi chất rò rỉ gây nguy hiểm cho người vận hành và ảnh hưởng môi trường
- Giảm hiệu quả vận hành, tốn chi phí thay thế liên tục
Giải pháp kỹ thuật:
- Phân tích chính xác môi chất: tính ăn mòn, nhiệt độ, áp suất
- Với môi chất có tính ăn mòn mạnh: ưu tiên van làm từ vật liệu PTFE, PVC, PVDF, Inox 316, Alloy 20, Hastelloy…
- Tham khảo bảng tương thích hóa học giữa vật liệu và môi chất trước khi chọn van
- Vận hành không đúng kỹ thuật
Một lỗi thường gặp khác là thao tác đóng/mở van quá nhanh, quá mạnh, hoặc đóng ngắt liên tục mà không tuân theo quy trình vận hành chuẩn. Điều này thường xảy ra với các loại van cơ như van bi, van bướm, van cổng, van cầu…
Tác hại:
- Mòn hoặc gãy trục xoay, hư bộ phận làm kín
- Không đóng kín hoàn toàn – gây rò rỉ nội bộ
- Giảm tuổi thọ van, đặc biệt với môi chất áp suất cao
Giải pháp:
- Đào tạo nhân viên vận hành sử dụng đúng cách, đặc biệt với các hệ thống có áp suất cao hoặc môi chất nguy hiểm
- Sử dụng van điều khiển bằng khí nén, điện hoặc thủy lực trong các hệ thống yêu cầu vận hành thường xuyên hoặc tự động hóa
- Kiểm soát tốc độ đóng/mở thông qua bộ điều khiển van hoặc giảm chấn
- Không thực hiện bảo trì định kỳ
Van công nghiệp thường bị lãng quên sau khi lắp đặt, dẫn đến các sự cố như: van bị kẹt, đóng không kín, rò rỉ hoặc mất chức năng điều tiết. Đặc biệt là các loại van sử dụng trong môi trường hóa chất hoặc nước thải – nơi dễ bị đóng cặn, ăn mòn.
Biểu hiện:
- Van không xoay được hoặc rất nặng
- Có hiện tượng rò rỉ tại tay quay, mặt bích hoặc thân van
- Mất áp trong đường ống, giảm hiệu quả truyền dẫn
Cách xử lý:
- Lập kế hoạch bảo trì định kỳ (6 tháng/lần hoặc theo khuyến cáo NSX)
- Kiểm tra: mặt làm kín, đệm gioăng, trục, cơ cấu truyền động
- Bôi trơn định kỳ, làm sạch bề mặt van, loại bỏ cặn bẩn hoặc hóa chất bám dính
- Sử dụng van có thiết kế dễ tháo lắp – bảo trì dễ dàng
- Sử dụng ngoài dải thông số kỹ thuật
Một lỗi nghiêm trọng khác là sử dụng van trong điều kiện vượt quá thông số kỹ thuật thiết kế, điển hình như: quá nhiệt, quá áp, hoặc lưu lượng lớn hơn khả năng điều tiết của van.
Nguyên nhân phổ biến:
- Thiếu tính toán tải trước khi chọn van
- Thay đổi hệ thống nhưng không nâng cấp thiết bị kèm theo
- Dùng chung van cho nhiều loại môi chất khác nhau
Giải pháp kỹ thuật:
- Tính toán lưu lượng, áp suất làm việc tối đa thực tế trước khi lựa chọn van
- Lựa chọn van có hệ số an toàn từ 1.2–1.5 lần so với áp suất làm việc thực tế
- Với các môi chất có áp suất dao động mạnh, nên sử dụng van an toàn đi kèm
Lời kết: Sử dụng van đúng cách là bảo vệ cả hệ thống
Việc sử dụng van công nghiệp không chỉ đơn thuần là lựa chọn đúng loại van, mà còn là cả một quá trình đồng bộ từ thiết kế, lựa chọn vật liệu, lắp đặt đến vận hành và bảo trì. Đặc biệt trong các ngành yêu cầu nghiêm ngặt như hóa chất, chỉ cần một sai sót nhỏ về van cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, kỹ thuật và an toàn.
Tại sao nên chọn Phúc Văn là đối tác cung cấp van công nghiệp?
🔹 Đầy đủ chủng loại: van bi, van bướm, van màng, van an toàn, van điều khiển…
🔹 Vật liệu đa dạng: PVC, CPVC, PTFE, Inox 304/316, Alloy 20…
🔹 Tư vấn kỹ thuật tận nơi – lựa chọn van phù hợp theo từng loại môi chất
🔹 Có sẵn đội kỹ sư hỗ trợ lắp đặt, vận hành và bảo trì hệ thống van
📞 Liên hệ với chúng tôi để nhận tư vấn miễn phí & báo giá chi tiết
🌐 puvaco.com.vn
📧 sale02@gmail.com
☎️ 0969166908
Bài viết liên quan: