Trong môi trường sản xuất công nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực hóa chất, việc định lượng chính xác và an toàn hóa chất là yếu tố then chốt giúp duy trì chất lượng sản phẩm, bảo vệ thiết bị và đảm bảo an toàn cho người vận hành.
Bơm định lượng hóa chất chính là giải pháp tối ưu, đáp ứng yêu cầu này nhờ khả năng cung cấp lượng hóa chất chính xác theo thời gian thực, vận hành ổn định và bền bỉ ngay cả trong điều kiện làm việc khắc nghiệt.
- Bơm định lượng hóa chất là gì
Bơm định lượng hóa chất (Chemical Dosing Pump) là thiết bị chuyên dụng dùng để bơm một lượng chính xác dung dịch hóa chất vào hệ thống sản xuất hoặc đường ống. Khác với các loại bơm thông thường, bơm định lượng có thể:
- Điều chỉnh lưu lượng từ rất nhỏ (vài ml/giờ) đến lớn (hàng trăm lít/giờ).
- Chịu được môi trường hóa chất ăn mòn mạnh như axit, kiềm, dung môi hữu cơ.
- Đảm bảo độ chính xác cao và ít sai số.
- Cấu tạo của bơm định lượng hóa chất
Một bơm định lượng tiêu chuẩn thường bao gồm các bộ phận sau:
2.1. Đầu bơm
- Phần tiếp xúc trực tiếp với hóa chất.
- Chế tạo từ vật liệu chống ăn mòn như PVC, PVDF, PTFE, Inox 316.
- Được thiết kế kín khít để hạn chế rò rỉ.
2.2. Màng bơm hoặc piston
- Màng bơm: Phù hợp với áp suất thấp – trung bình, tuyệt đối kín.
- Piston: Phù hợp áp suất cao, độ ổn định lưu lượng tốt.
2.3. Động cơ
- Động cơ điện, khí nén hoặc thủy lực.
- Có thể tích hợp biến tần để điều chỉnh tốc độ.
2.4. Van hút – van xả
- Đảm bảo dòng chảy một chiều.
- Chống hiện tượng chảy ngược gây sai số lưu lượng.
2.5. Bộ điều khiển
- Điều chỉnh bằng tay hoặc tự động qua tín hiệu PLC.
- Một số loại tích hợp cảm biến lưu lượng, áp suất.
- Nguyên lý hoạt động
Bơm định lượng hoạt động theo chu kỳ hút – nén – đẩy:
- Hút: Màng bơm hoặc piston rút về, tạo chân không hút hóa chất vào buồng bơm.
- Nén: Màng bơm hoặc piston tiến lên, nén dung dịch.
- Đẩy: Van xả mở, hóa chất được đẩy ra với lưu lượng chính xác.
Chu trình này diễn ra liên tục, đảm bảo dòng hóa chất cấp vào hệ thống luôn ổn định.
- Ưu điểm nổi bật
- Chính xác tuyệt đối: Sai số thường <1%.
- Vật liệu chống ăn mòn cao: Dùng bền trong môi trường khắc nghiệt.
- Điều chỉnh linh hoạt: Dễ dàng thay đổi lưu lượng theo nhu cầu.
- Tiết kiệm hóa chất: Giảm hao phí trong quá trình sản xuất.
- Vận hành an toàn: Giảm rủi ro tiếp xúc trực tiếp với hóa chất.
- Ứng dụng phổ biến
Bơm định lượng hóa chất có mặt ở nhiều ngành:
- Xử lý nước: Châm clo, hóa chất khử trùng, điều chỉnh pH.
- Ngành hóa chất: Pha chế, phối trộn dung dịch.
- Ngành thực phẩm: Cấp phụ gia, hương liệu, enzyme.
- Ngành dược phẩm: Định lượng hoạt chất, dung môi.
- Ngành giấy, dệt nhuộm: Cấp hóa chất tẩy, nhuộm, hồ sợi.
- Tiêu chí lựa chọn bơm định lượng
- Loại hóa chất và tính ăn mòn.
- Lưu lượng và áp suất yêu cầu.
- Kiểu điều khiển (thủ công/tự động).
- Điều kiện môi trường (nhiệt độ, độ nhớt dung dịch).
- Lưu ý khi vận hành
- Chọn vật liệu đầu bơm phù hợp với loại hóa chất.
- Lắp đặt bơm ở vị trí dễ bảo dưỡng.
- Sử dụng lọc hút để tránh cặn bẩn.
- Kiểm tra định kỳ van hút – van xả.
- Kết luận
Bơm định lượng hóa chất là giải pháp hiệu quả để tối ưu quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm rủi ro vận hành. Lựa chọn đúng loại bơm không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo an toàn lao động.
Bài viết liên quan: